بررسی انتقال قیمت حبوبات در استان فارس

نحوه انتقال قیمت محصولات کشاورزی به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های کارکرد بازار و از ابزارهای اصلی تخصیص منابع در اقتصاد به شمار می‌رود. هرگاه در مکانیزم انتقال قیمت اختلال ایجاد شود، نظام بازار کارایی مناسب را نداشته و انتقال قیمت نامتقارن می‌تواند رفاه مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان را به مخاطره افکند. در مطالعه حاضر به بررسی چگونگی انتقال قیمت در ساختار عمودی بازار حبوبات استان فارس طی دوره زمانی 1378:01 تا 1395:12 با استفاده از رویکرد تصحیح خطا با لحاظ شکست ساختاری پرداخته شد. زمان‌های وقوع شکست ساختاری در هر الگو نیز با استفاده از آزمون همجمعی گریگوری – هانسن تعیین گردید. همچنین با توجه به وجود اثرات سرریز قیمت محصولات جایگزین در بازار، قیمت خرده‌فروشی محصولات جایگزین نیز در الگوها در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد در کوتاه‌مدت انتقال قیمت برای برخی محصولات متقارن بوده ولی در بلندمدت برای کلیه محصولات نامتقارن مثبت است که به نظر می‌رسد ناشی از تداوم آثار منفی تحریم‌های اقتصادی، تورم بالای سالیان اخیر، ایجاد انتظارات قیمتی در جامعه و قابلیت بالای انبارداری حبوبات می‌باشد. همچنین گرچه اثرات سرریز قیمت محصولات جایگزین در اغلب الگوها باعث ترغیب مصرف‌کنندگان به مصرف محصولات با قیمت و کیفیت پایین‌تر شده، اما اثرات سرریز قیمت در سطوح عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، نسبتا قوی‌تر از بازار محصولات جایگزین بوده و موجب ایجاد بیش‌ترین ناپایداری قیمت شده است.